Urodził się 4 listopada 1884r. w Pile, syn Antoniego i Marii z Duszyńskich. Zginął w KL. Auschwitz 2 grudnia 1942r.

Farmaceuta, chemik, powstaniec wielkopolski.

Ojciec Bronisława, Antoni był wykładowcą języka łacińskiego w pilskim królewskim gimnazjum klasycznym w latach 70-80-tych XIX wieku i polskim działaczem patriotycznym. Za tę działalność karnie przeniesionym do Fuldy w głębi Niemiec.

Najstarsza siostra Halina, urodzona w Inowrocławiu 13.02.1875r., była pianistką, urodzony 17.04.1876r. już w Pile brat Arnold wykonywał z powodzeniem (głównie w Poznaniu) zawód lekarza, umarł w młodym wieku. Kolejne rodzeństwo urodzone w Pile to Ludwik (ur.25.08.1877r.) i Zofia(ur. 22.01.1879r.). Stefan urodził się 23.03.1888r. w Fuldzie, podobnie najmłodszy Kazimierz(Hieronim) urodzony 30.09.1891r., po śmierci ojca spadkobierca i właściciel renomowanej poznańskiej fabryki fortepianów.

Bronisław był aktywny od najmłodszych lat. Jako 11-letnie dziecko znalazł się wśród wymienionych z imienia i nazwiska autorów odpowiedzi na zagadki zamieszczone w jednym z numerów Małego Światka. To czasopismo ilustrowane dla dzieci i młodzieży, redagowane we Lwowie, składane było w Poznaniu, w księgarni Jacka Leitgebera i sprzedawane m.in. także w Wielkim Księstwie Poznańskim. Sądzić należy, że młody Drygas był stałym czytelnikiem gazetki, która kierując się zamysłem edukacyjno-patriotycznym, na tytułowej stronie zamieszczała wiersz Seweryny Duchińskiej „Do Helenki i Janki” z takim m.in. fragmentem:(.)” On powie :-dla Polski godzina uderzy-Ten będzie ją widział, kto w jej przyszłość wierzy, Kto dla niej plon zbiera, dla niej się mozoli, Wspólna tylko praca z więzów ją wyzwoli. I wy też dziateczki, pamiętajcie o tem, Że Polski nie kupić ni srebrem, ni złotem, Lecz ziarnko do ziarnka musim zbierać długo, Aż Polska się własną wykupi zasługą”(.)
Bronisław po ukończeniu 7 klasowego gimnazjum zdał egzamin dojrzałości. Uczęszczał nie do renomowanego św. Marii Magdaleny w Poznaniu, do którego posyłała swoje dzieci polska klasa średnia wyznania katolickiego i którego uczniem był młodszy brat, Stefan, ale prawdopodobnie do Wyższej Szkoły Realnej Bergera. W 1906r. został stypendystą istniejącego od 1841r. Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Otrzymał 700 marek, przy czym cała suma miała charakter pożyczki, podlegającej zwrotowi po podjęciu pracy zawodowej. Przez dwa lata studiował w Strasburgu w Alzacji, na Uniwersytecie założonym w 1621r., na bazie działającego od 1538r. Luterańskiego Niemieckiego Gimnazjum Humanistycznego. Absolwentami Uniwersytetu byli m.in. laureaci Nagrody Nobla: niemal rówieśnik Drygasa, sławny lekarz i filozof Albert Schweitzer oraz odkrywca promieni ”X” Wilhelm Roentgen . Dyplom aptekarza otrzymał w 1907r., a następnie studiował jeszcze chemię w Nancy(Lotaryngia), otrzymując w 1909r. stopień magistra. W trakcie studiów został powołany do odbycia służby wojskowej. Od 1 października 1907r. do 31 marca 1908r. służył w jednym z ośmiu pruskich pułków kirasjerów. Patent oficerski ze specjalizacją aptekarza wojskowego otrzymał w 1909r. Należał do nielicznego grona Polaków, którzy taki patent otrzymali.
W niemieckim systemie kształcenia farmaceutów, odmiennie niż w polskim, nie uzyskuje się stopnia magistra. Sto lat temu również stopień ten zastępowała tzw. „aprobacja”, czyli licencja, pozwalająca po zdaniu trzystopniowego egzaminu państwowego i rocznej praktyce, na samodzielne wykonywanie zawodu. Stosowną aprobację posiadł też Bronisław Drygas.
W 1910r. za 128 (wg. innego źródła za 138) tys. marek, od Kazimierza Świdzińskiego (również stypendysty TPN, w latach 1896-1898, absolwenta farmacji na Uniwersytecie w Berlinie), kupił aptekę w powiatowym Odolanowie k. Ostrowa Wielkopolskiego. Ostrów był rodzinnym miastem Antoniego Drygasa-ojca. Apteka powstała w 1869r., z czasem utworzono przy niej drogerię przynoszącą dodatkowe dochody. W 1911r., czyli po zaledwie roku zarządzania, Drygas sprzedał placówkę Czesławowi Michalskiemu za 158 tys. marek.
Powrócił do Poznania. Znalazł zatrudnienie w jednej tutejszych aptek. W 1918r. w Poznaniu było 157 aptek, z czego 57 było własnością lub pozostawało pod zarządem Polaków. Mieszkał przy ul. Św. Marcin 64, wraz z rodzicami i starszą siostrą Haliną, pianistką. W 1917r. rodzina Drygasów przeniosła się na Bismarckstrasse 3(obecnie ulica Kazimierza Kantaka). Oprócz rodziców zameldowani tam zostali córka Zofia-rencistka oraz syn Kazimierz). Stefan Drygas(ksiądz, kolejny syn Antoniego i Marii) kwaterował na plebanii przy Kirchenstrasse(obecnie kościelna), a Bronisław po rozpoczęciu I wojny światowej, został zmobilizowany i wysłany na front. Uczestniczył prawdopodobnie w działaniach na terenie Luksemburga i Francji, gdzie skierowano pruski V Korpus Armijny, w strukturach którego znajdowała się m.in. 10 Dywizja Piechoty, sformowana w oparciu o poborowych z Poznania i Wielkopolski. Z końcem wojny znów znalazł się w Poznaniu.
W powstaniu wielkopolskim uczestniczył od momentu jego wybuchu. W dokumentach wojskowych Drygasa jako datę wstąpienia do Wojska Polskiego podano 27 grudnia 1918r. Z początkiem stycznia 1919r. decyzją Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej(dekret nr 151) został awansowany do stopnia kapitana aptekarza i komendanta Składnicy Sanitarnej w Poznaniu, (niektóre źródła podają, że Drygas został porucznikiem 10.01., a kapitanem dopiero 19.06.1919r.). W rzeczywistości awansowany był w ciągu jednego dnia na trzy kolejne stopnie, albowiem dowódcą składnicy musiał być oficer odpowiedniej rangi(kapitan). Od 07.01.1919r. zaopatrzenie oddziałów powstańczych pochodziło w całości z zasobów składnicy. Kierownikiem Wydziału Aptekarskiego, bezpośrednio podległego Inspektorowi Urzędu Sanitarnego ( funkcję tę pełnił generał porucznik, lekarz ortopeda Ireneusz Wierzejewski) był podporucznik, później major Władysław Woliński, któremu m.in. podlegała Składnica. Pracowało w niej 30, w większości wojskowych aptekarzy. Składnica mieściła się w trzech budynkach i szeregu przybudówek przy ul. Karola 54/56 (obecnie ulica Słowackiego) w Poznaniu. Była ona bardzo dobrze zaopatrzona w środki medyczno-sanitarne, jak i zapasy do produkcji leków oraz opatrunków. Składnica posiadała dwa duże działy: leków i opatrunków. Działami kierowali doświadczeni farmaceuci. Dział leków mieścił się w szkole przy ul. Karola 27 i zajmował 27 pokoi. Zatrudniał personel cywilny:12 kobiet i 6 mężczyzn. Dysponował 2 maszynami do wyrabiania tabletek o napędzie elektrycznym-każda mogła dziennie wyprodukować 30 tys. tabletek. Codziennie produkowano także 500 sztuk fiolek leków w płynie, a także płaszcze chirurgiczne i dezynfekcyjne(200 sztuk/miesięcznie). Według raportu z lipca 1919r., składnica zgromadziła zapasy surowca w niektórych asortymentach pozwalające na zabezpieczenie potrzeb produkcyjnych przez kolejne 5 miesięcy, a niekiedy nawet do 4 i pół roku. Gorzej wyglądała sprawa opatrunków i narzędzi chirurgicznych. Przy ich wytwarzaniu, a także przy produkcji w/w płaszczy zatrudniano 120 kobiet i 8 mężczyzn. W pierwszych dniach lutego zakończono wyposażanie żołnierzy w opatrunki osobiste, ale mimo starań Drygasa oraz szefostwa służby sanitarnej, od połowy roku 1919 zaczynało brakować materiałów na zaopatrzenie szpitali. Wśród nich było 35 stałych, do tego dochodziły szpitale polowe, a wszystkie łącznie posiadały 6248 łóżek. Składnica odpowiadała za dostarczenie wojsku wozów sanitarnych i ambulansowych, a także noszy.
W czerwcu 1919r. Drygas awansował, obejmując stanowisko starszego referenta w Departamencie Sanitarnym w Poznaniu. Była to agenda Ministerstwa Spraw Wojskowych, zarządzająca wojskową służbą zdrowia. W wojsku pozostał do 1923r., kiedy to na własną prośbę w stopniu majora został przeniesiony do rezerwy. Oficerem w Powstaniu Wielkopolskim był też młodszy brat Kazimierz.
W 1931r. Bronisław Drygas mieszkał w Warszawie, skąd dojeżdżał do Łaskarzewa w województwie lubelskim, ok.70 kilometrów od stolicy, gdzie zarządzał apteką spadkobierców H. Zielińskiego. W latach trzydziestych XX wieku pracował w aptece w Zawichoście nad Wisłą, niewielkim, kilkutysięcznym miasteczku(w 2006r.-1853 mieszkańców),w powiecie sandomierskim, w województwie kieleckim(potem świętokrzyskim), w budynku przy obecnej ulicy Żeromskiego 16. Apteka z tradycją jeszcze XIX wieczną należała do spadkobierców niejakiego Rakowskiego, Drygas nią zarządzał. Podczas okupacji hitlerowskiej został aresztowany w Warszawie, prawdopodobnie w wyniku łapanki ulicznej i następnie osadzony w więzieniu Gestapo na Pawiaku. Nie wykluczone też, że padł ofiarą masowych aresztowań polskiej inteligencji m.in. lekarzy i profesorów akademickich, które przeprowadzono w Warszawie 10 listopada 1942. W każdym razie na liście osadzonych na Pawiaku sporządzonej w październiku nazwisko Drygasa nie figuruje.
Z Pawiaka został przetransportowany koleją do Oświęcimia 12 listopada 1942r. Tego dnia wywieziono z więzienia 79 mężczyzn(do obozu w dniu następnym dotarło ich 76) oraz 52 kobiety. W obozie otrzymał numer 74 574(mężczyźni otrzymali numery od 74 544 do 74 619, kobiety od 24 436 do 24 487).

Źródła:

Urzędowy Spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów Warszawa 1939//www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content id=101 293, dostęp 04.01.2018r. Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej, dentystów, dyplomowanych farmaceutów oraz aptek Rzeczypospolitej Polskiej, wydany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych(generalną Dyrekcję Służby Zdrowia), Warszawa 1931, s. 20 farmaceuci, s.13 apteki//www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent, dostęp 09.01.2018. Spisy ludności Poznań//e-kartoteka.net/1000/14367/297-300, 324,348.jpg, dostęp 04.01.2018r. Adressbuch der Provinzial-hauptstadt Posen 1910, s.45//www.wbc.poznan.pl, dostęp 03.01.2018r. Adressbuch der Rezidenzstadt Posen 1917// www.wbc.poznan.pl/dlibra/docconent?id=7433,dostęp.21.01.2018r. Archiwum Autora : Korespondencja z prof. Wojciechem Drygasem, prawnukiem Kazimierza Drygasa, 08.- 09.02.2018r.

Artykuły i opracowania:
Stypendyści Towarzystwa Naukowej Pomocy im. Karola Marcinkowskiego 1841-1909/Dobrosława Gucia//Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.- Mnichowo-Poznań 2017, s. 99-100. Pawiak więzienie Gestapo kronika 1939-1944/Regina Domańska.- Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 264,268-269. Udział aptekarzy w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919/Jan Majewski// www.aptekapodzlotymlwem.com.pl/article/id/49?niedowidzący=1. Zaopatrzenie medyczno-sanitarne w Powstaniu Wielkopolskim i udział w nim farmaceutów/Jan Majewski.- Poznań : Wydawnictwo Kontekst, 1998, s.73, 86-94, 102,108, 226. Wybrane aspekty służby sanitarno-medycznej i jej znaczenie w Powstaniu Wielkopolskim/ Joanna Cwojdzińska, Maciej Wilczak// Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych.- 2012, nr 2(164), s.225. Powstańcy wielkopolscy… Biogramy uczestników powstania wielkopolskiego 1918/1919/Bogusław Polak, redaktor//Poznań : Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, 2006, T.2, s.40. Polacy w korpusie oficerskim armii niemieckiej w I wojnie światowej(1914-1918)/Waldemar Rezmer// Społeczeństwo polskie na ziemiach pod panowaniem pruskim w okresie I wojny światowej, zbiór studiów/Mieczysław Wojciechowskiego, red.//Toruń, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1996, s. 137-148. Mały Światek, czasopismo ilustrowane dla dzieci i młodzieży.- Lwów, 1896, R.9, nr 6 : 10 lutego//pbc.biaman.pl/Content/23029/dostep 03.01.2018 Materiały do historii aptek wielkopolskich/Leonard Kostrzeński.- Poznań : Wydawnictwo Kontekst, 1996, T.2, Apteki prowincjonalne, s.144. Zaplecze i środki sanitarno-medyczne wojsk sanitarnych powstańczej Armii Wielkopolskiej(czas od 16.01.1919r. do 13.11. 1919r./Jan Basiński// Archiwum Historii Medycyny, 1979 T.40, nr 2 , s. 167-172 // Academica, dostęp 18.01.2018r. V Korpus Armijny na froncie zachodnim I wojny światowej/Bartosz Kruszyński// wmsklep.home.pl/pl/p/file/…/KMP-2014-03-przyklad1(1).pdf, dostęp 21.01.2018r. Polska służba zdrowia w powstaniach narodowych 1794-1944/Witold Lisowski// Warszawa : Dom Wydawniczy „ Bellona”, 2006,T.2, s.75.

Opracował Michał Początek