Dyło Helena

Urodziła się 20 maja 1925 roku w Nakle nad Notecią, zm. 7 lutego 2015 roku w Pile, pochowana na cmentarzu parafialnym w Nakle nad Notecią.

Nauczyciel i wychowawca młodzieży, harcerka, współpracownica salezjańska.

Była córką Jana i Anny Gustawy z domu Świder, pochodziła z rodziny o patriotycznych tradycjach, miała czternaścioro rodzeństwa, siedmioro z nich należało do Związku Harcerstwa Polskiego. Szkołę Powszechną ukończyła w Nakle w latach 1931-1938. W okresie okupacji niemieckiej pracowała u krawcowej w Nakle. Po wojnie uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących (1945-1947) w Nakle i Liceum Pedagogicznego (IV 1948 – VI 1951) w Bydgoszczy, gdzie zdała maturę. Ukończyła także w Bydgoszczy (VI – XII 1947) Kurs Pedagogiczny i Wyższy Kurs Pedagogiczny (1953) we Wrocławiu. Była absolwentką Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, tytuł magistra wychowania fizycznego uzyskała w lutym 1978 roku w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu.

Po ukończeniu Kursu Pedagogicznego w 1947 roku pracowała jako : nauczycielka w Szkole Podstawowej w Kijaszkowie (1 II 1948 – VI 1949), nauczycielka w Szkole Podstawowej w Stobnie ( IX 1949 – VI 1950), nauczycielka wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile ( X 1950 – VI 1953), nauczycielka wychowania fizycznego w Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli w Pile ( IX 1953 – VI 1969), ponownie -nauczyciela wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile (IX 1969 – IV 1975) oraz nauczyciela w Młodzieżowym Domu Kultury w Pile ( IX 1975 – VI 1980). Z dniem 30 sierpnia 1980 roku przeszła na emeryturę.

Od 1934 roku należała do Związku Harcerstwa Polskiego. W 1957 roku zorganizowała pierwszą drużynę ZHP w Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli w Pile, a następnie nieprzerwanie do 1970 roku pełniła w tej szkole rolę opiekuna ZHP z ramienia Rady Pedagogicznej. W 1958 roku została instruktorem ZHP. Później uzyskała kolejne stopnie instruktorskie : przewodnika (rozkaz l. 1/58 Wielkopolskiej Komendy Chorągwi w Poznaniu z 5 I 1958), podharcmistrza (rozkaz l. 15/60 Wielkopolskiej Komendy Chorągwi z 20 XII 1960) i harcmistrza (rozkaz Z. 3 – 4/66 Wielkopolskiej Komendy Chorągwi z 20 IV 1966). Wielkim uznaniem dla jej pracy w Związku Harcerstwa Polskiego było przyznanie, 12 IV 1995 roku, Honorowego Tytułu „Seniora ZHP”.

Żyła harcerstwem i troską o patriotyczne wychowanie młodzieży. Uczyła odpowiedzialności, sumienności, pracowitości, dobrej organizacji, szacunku dla każdego oraz miłości do ojczyzny. Zawsze kierowała się zasadami skautingu. Organizowała obozy i biwaki harcerskie w Radęcinie, Pile i Jasieniu. Każdą rozmowę zaczynała bądź kończyła słowami „co słychać w harcerstwie”.

6 lipca 1978 roku odwiedziła w Zakopanem Olgę Małkowską, żonę twórcy polskiego skautingu i odbyła z nią wielogodzinną „harcerską gawędę”, którą opisała, w lutowym numerze „Słowa Powszechnego” z 1979 roku, w artykule pt. „U źródeł. Ostatnia wizyta u druhny Olgi”.

Z zamiłowania była pisarką. Publikowała liczne artykuły, wspomnienia i refleksje w „Tygodniku Powszechnym”, „Przeglądzie Oświatowym” , „Znaku” i w „Echu Wyrzyska”. Była członkiem zespołu redakcyjnego „Biuletynu Stowarzyszenia Wspólnoty Rodziny Salezjańskiej”, w którym także zamieszczała liczne teksty. W nr 3 „Znaku” z 1981 roku opisała swoje spotkania z młodzieżą harcerską w artykule „Harcerskie lata”.

W 1999 roku opracowała przyczynek do historii harcerstwa w Pile pt. „Moje wspomnienia i wspomnienia harcerek 3 Drużyny im. Ludwiki Wawrzyńskiej przy Liceum Pedagogicznym Wychowawczyń Przedszkoli w Pile z lat 1956-1969”.

W latach 1999- 2002 pisała „Sagę rodzinną Anny Gustawy i Jana Dyło”. Przedstawiła w niej dzieje rodzinnego domu, czasy II wojny i okupacji hitlerowskiej, własne wspomnienia z pracy nauczycielskiej i losy czternaściorga rodzeństwa. Przedstawiła w niej także wydarzenia z historii Polski, polskie zwyczaje i święta oraz życie codzienne w gospodarstwie domowym.

Należała do Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego, Polskiego Związku Filatelistów, Polskiego Związku Emerytów i Rencistów. Była bardzo mocno związana z pracą salezjańską działającej przy parafii św. Rodziny w Pile. W 1978 roku złożyła przyrzeczenia do wspólnoty Salezjanów Współpracowników. Wcześniej katechizowała młodzież. Na religię przychodzili do niej również ci, którzy z powodu zawodu rodziców nie mogli oficjalnie w niej uczestniczyć.

Była harcerką z krwi i kości, osobą energiczną, pracowitą i bezkompromisową. Otwarcie prezentowała swoje poglądy i przekonania. Zawsze była na przekór obowiązującej ideologii. Podejmowała liczne działania prowadzące do poznania przez młodzież historii zakazanej o Polsce. Pracując w Młodzieżowym Domu Kultury organizowała spotkania z ciekawymi ludźmi, np. 9 września 1977 roku z Bernardem Rygielskim, obrońcą Westerplatte. Na wycieczkach oprowadzała po miejscach, do których nie prowadzili przewodnicy a dzieciom polskich oficerów opowiadała o zbrodniach wojskowych popełnionych na obrońcach Rzeczypospolitej. Była w 2010 roku w gronie 106 członków Pilskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej.

Za wybitne osiągnięcia dydaktyczno – wychowawcze otrzymała w czerwcu 1974 nagrodę III stopnia Ministra Oświaty i Wychowania. Natomiast za pracę zawodową i działalność społeczną odznaczona została Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1969), Honorową Odznaką „Za Zasługi w rozwoju Piły” (1977), oraz Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego i Honorową Odznaką Harcerskiej Służby Wielkopolsce (2012).

Była osobą samotną. Nie założyła własnej rodziny. Ostatnie lata przed śmiercią spędziła w Domu Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II w Pile, zmagając się z chorobą Parkinsona.

Bibliografia

Źródła
Archiwum Wojciecha Kicmana; Moje wspomnienia i wspomnienia harcerek 3 Drużyny im. Ludwiki Wawrzyńskiej przy Liceum Pedagogicznym Wychowawczyń Przedszkoli w Pile z lat 1956-1969 : przyczynek do historii harcerstwa w Pile/Helena Dyło//Piła. – 1999, s. 23 : il.

Opracowania
Kronika Harcerska/H.S.//Głos Pilski.- 1959,nr 3-4, s.22; Saga pani Heleny : książka o rodzinie, historii i tradycji/Michał Nicpoń//Tygodnik Pilski.- 2005, nr 10, s. 12; Helena Dyło/Sylwetki znaczących pilan : wybór/Alicja Biela//Piła : Pedagogiczna Biblioteka Publiczna.- 2006, s. 40-41 : il.; Moi przyjaciele z września 1939/Dorota Bonzel//Tygodnik Pilski.- 2009, nr 37, s. 10-11; Zmarł proboszcz i zasłużona harcerka/Dorota Bonzel//Tygodnik Pilski.- 2015 : 17 II, s.7; 70 lat harcerstwa w Pile,1945-2015/Wojciech Kicman//Piła : Związek Harcerstwa Polskiego. -2015, s.7,22,26; Zmarła oddana harcerka, nauczycielka i salezjanka współpracownica/Tomasz Borysewicz//www.swietarodzina.pl

Opracował Wojciech Kicman