Urodził się 5 września 1913 roku we Wrześni, zm. 28 września 1979 roku w Poznaniu, pochowany na cmentarzu Junikowskim w Poznaniu, pole 3 kwatera 7 rząd 2 miejsce 195
lekarz chirurg, wybitny specjalista, dyrektor Szpitala Miejskiego 1950 – 1960, działacz społeczny, popularyzator zasług Stanisława Staszica
Rodzice : Jerzy Wojciech Bernard Schnitter( Połajewo 1887, Ostaszkowo 1940) lekarz dentysta i Mieczysława Kazimiera Schnitter z domu Szlachetka( ur.Wągrowiec 1880, zm. ?)
Żona Emilia Schnitter (14.06.1916-27.06.1979), dr z domu Olszewska, lekarz, ślub 26 lutego 1940 roku; Dzieci : Córki – Maria (1941-2008), Hanna (1948-2016); Synowie (bliźniacy)- Jerzy (1953-2021), Jan (1953- ).
Absolwent gimnazjum we Wrześni 1931, student i absolwent medycyny na Uniwersytecie Poznańskim 1939, dyplom lekarski 2 września 1939 roku. Członek Korporacji Akademickiej Chroboria, męskiej organizacji akademickiej Poznania wzorującej się na działalności wileńskich filomatów i filaretów, wiceprezes w semestrze zimowym 1935/36 i semestrze letnim 1936/37. Przedstawiciel Chroborii na zjazdach Związku Polskich Korporacji Akademickich, sekretarz Koła Wrześnian 1931/32 i prezes Koła Medyków 1937.
W czasie okupacji w Krakowie, lekarz pracujący na kolei. Po wojnie praktyka lekarska w Poznaniu, m.in. w Szpitalu Miejskim im. Stefana Raszei na Jeżycach. Doktorat na Uniwersytecie Poznańskim w 1947 na podstawie rozprawy „Rafał Józef Czerniakowski, ojciec chirurgii polskiej”.
W Pile, od 1950 do 1960, dyrektor Szpitala Miejskiego. Posiadając drugi stopień specjalizacji w dziedzinie chirurgii, kieruje jednocześnie jako ordynator oddziałem chirurgii. Odbudowuje i rozbudowuje obiekty szpitala przy al. Wojska Polskiego, tworzy nowe oddziały. W pierwszym roku jego dyrektorowania liczba łóżek wzrasta ze 100 do 225. W listopadzie 1951 w wyremontowanym pawilonie otwiera oddział zakaźny, a nieco później w 1952, oddziały – gruźliczy i skórno – wenerologiczny. Również w tym roku, na piętrze w budynku głównym, uruchamia oddział dziecięcy, a w 1958 przenosi do specjalnie przystosowanego pawilonu z 40 łóżkami. W 1954, w czwartym roku zarządzania, szpital dysponuje siedmioma oddziałami, nowoczesnym urządzeniem i sprzętem lekarskim oraz 370 łóżkami.
Pod jego zarządem Szpital Miejski w Pile staje się znaczącą placówką medyczną w Wielkopolsce zatrudniającą wielu cenionych specjalistów i ośrodkiem, w którym wiedzę oraz praktykę chirurgiczną nabywają młodzi lekarze. Osobistym sukcesem dyrektora Schnittera jest nadanie szpitalowi w 1954 imienia Stanisława Staszica.
Dr Borys Schnitter oprócz pracy zawodowej prowadził działalność naukową, społeczną i popularyzatorską związana przede wszystkim z postacią Stanisława Staszica. Przez prof. dr hab. Zbigniewa J. Wójcika z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk nazwany został polskim piewcą zasług Stanisława Staszica dla medycyny po drugiej wojnie światowej.
Większość jego artykułów naukowych z lat 1955-1963 ma charakter okolicznościowy. Ogłosił m.in. następujące artykuły : Zasługi Staszica dla medycyny : w dwusetną rocznicę urodzin//Służba Zdrowia.- 1955 R.7, nr 45, s.4; Zainteresowania medyczne Stanisława Staszica : w dwusetną rocznicę//Polski Tygodnik Lekarski. – 1956 R.11, nr 25, s. 1141 -1144; Zainteresowania medyczne Stanisława Staszica//Piła miasto Stanisława Staszica/Stanisław Krokowski – Piła : Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.- 1956,s. 77-84; Stanisław Staszic a rozwój medycyny w okresie Oświecenia//Rocznik Pilski. – 1960 R.1, s. 85 – 94. Natomiast studium „ Balneologia i klimatologia w pracach Stanisława Staszica”, jedną z ostatnich jego prac na ten temat, ukazującą zainteresowanie autora „Ziemiorództwa” przede wszystkim źródłami mineralnymi, ogłasza w t. 12 z 1963 kwartalnika „Balneologia Polska” na stronach 225 – 229
Założyciel i prezesa Koła Przyjaciół Muzeum Stanisława Staszica, 1953 – 1957, powiększa liczbę członków, organizuje wystawy, wieczory artystyczne, regularne zebrania naukowe i konferencje poświęcone patronowi Towarzystwa. Występuje do Ministra Kultury i Sztuki o ogłoszenie Roku Staszicowskiego w 1955, oraz wybudowanie pomnika Staszica w Pile z funduszu centralnego. Wydaje w 1956, drukiem pierwszą w języku polskim publikację o mieście pt. „Piła miasto Stanisława Staszica” w opracowaniu Stanisława Krokowskiego z Poznania.
Wiceprzewodniczący Komitetu Obchodów 200. Urodzin Stanisława Staszica, 1954-1955, którego staraniem 22 lipca 1955 otwarto odrestaurowany i przebudowany dom rodzinny Staszica. Natomiast 13 listopada 1955 potwierdzono fakt nadania imienia Stanisława Staszica szpitalowi miejskiemu stosowną tablicą pamiątkową i przekazano społeczności miasta skromny pomnik Staszica w parku miejskim.
Należał do grona osób, które współdziałając także od 1957 w Kole Terenowym Polskiego Towarzystwa Historycznego, którego był zastępcą prezesa, wydali w latach 1960-1962 „Rocznik Pilski”. Był członkiem komitetu redakcyjnego pierwszego tomu na 1960 rok.
Działacz Polskiego Czerwonego Krzyża, członek Oddziału Naukowego Towarzystwa Chirurgów w Poznaniu.
Wyrazem dla dokonań dr Schnittera było powierzenie jemu i pilskim chirurgom organizacji 23 czerwca 1959 sesji wyjazdowej Poznańskiego Oddziału Naukowego Towarzystwa Chirurgów, na której pilanie wygłosili 3 wykłady. Dr Schnitter przedstawił referat „Analiza wycięć żołądka przy chorobie wrzodowej”.
Po opuszczeniu Piły w 1960 pracował w Poznaniu jako lekarz w Szpitalu Przemienienia Pańskiego przy ul. Długiej, lekarz zakładowy w Odlewni Aluminium „Pomet” na Osiedlu Warszawskim, ordynator Oddziału Chirurgicznego w zakładach Hipolita Cegielskiego w Poznaniu w latach 1961-1979 oraz w Powiatowej Stacji Pogotowania Ratunkowego w Poznaniu przy ul. Kościuszki i w Luboniu koło Poznania.
Uhonorowany : Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi 1958, Odznaka 15 – lecia PCK „Za aktywną pracę w PCK” 1959, Odznaka „Za wzorowa pracę w służbie zdrowia” 1951. Laureat plebiscytu „Pilanin XX wieku” w 2000 roku.
Bibliografia
Źródła
Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 1953 r. w sprawie nadania odznaki „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”//Monitor Polski.-1953, nr A-64, poz. 735 : załącznik nr 11
Archiwum Muzeum Stanisława Staszica
Opracowania
Piła miasto Stanisława Staszica/Stanisław Krokowski – Piła : Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.- 1956,s. 40 – 43: il.; Działalność Powiatowego Oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża//Głos Pilski.-1959, nr 3-4,s.20; Piętnaście lat medycyny w Pile//Głos Pilski.- 1959, nr 3-4, s.8; Poznański Oddział Naukowego Tow. Chirurgów obradował w Pile//Głos Pilski. -1959, nr 3-4, s.16; Próba podjęcia pracy naukowej w Pile w latach 1950 – 1956/Jan Gruchała// Rocznik Pilski R.1 : 1960, s. 146 – 149; Z działalności Koła Terenowego Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pile//Rocznik Pilski R.1 : 1960, s. 152-153; Kalendarz ważniejszych wydarzeń miasta Piły od 14 II 1945 do 31 XII 1958 r.//Rocznik Pilski R.1 : 1960, s. 165 – 171; Tradycja staszicowska w Pile i regionie/Roman Chwaliszewski//Stanisław Staszic wielki syn ziemi pilskiej.-Piła : Muzeum Okregowe im. Stanisława Staszica.- 1986, s.27 -28; Stanisław Staszic : organizator nauki i gospodarki/Zbigniew Wójcik.- Kraków : Stowarzyszenie Wychowanków Akademii Górniczo – Hutniczej. – 1999, s. 166-167; Borys Schnitter : plebiscyt Pilanin XX wieku//Tygodnik Nowy.- 2000, nr 43, s. XII : il.; Stanisława Staszica związki z medycyną/Zbigniew J. Wójcik// Analecta.-2001 T.10, nr 2, s. 83; Zarys dziejów szpitala miejskiego w Pile w XX w./Michał Początek//Kronika Wielkopolski.- 2005, nr 3, s.76; Ochrona zdrowia w Pile w latach 1945-2000/Michał Początek// Zarys dziejów Piły w latach 1945-2000 : praca zbiorowa/Marek Fijałkowski : redakcja.- Piła : Gmina Piła.- 2013, s. 197; www.ogrodywspomnien.pl;www.archiwumkorporacyjne.pl;www.policjapanstwowa.pl/Ostaszków/Jerzy Schnitter; Rocznik Pilski i Rocznik Nadnotecki/Maria Bochan//Przegląd Wielkopolski.- 2013, nr 2, s. 18 ; choniawko.cba.pl/wp-Z dziejów Piły w latach 1945-1975.-s.81-82.
Opracowała Maria Bochan
BORYS SCHNITTER
/ 1913-1979/
Dyrektor Szpitala Miejskiego w Pile w latach 1950-1960 – wybitny chirurg
Prezes Muzeum Stanisława Staszica. Twórca Koła Przyjaciół Muzeum Stanisława Staszica. Urodził się 5 września 1913 roku we Wrześni. Ojciec Borysa ( Jerzy Schnitter ) Lekarz dentysta -Połajewo)mama Mieczysława z domu Szlachetka z Wągrowca)) Tutaj też wstąpił i ukończył Gimnazjum im. H. Sienkiewicza.
Jako uczeń I klasy gimnazjum w roku 1923 jako członek delegacji szkół wrzesińskich wręczał upominek odwiedzającemu Wrześnię Prezydentowi RP. Stanisławowi Wojciechowskiemu.
W roku 1931 zdał egzamin na studia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Uzyskując dyplom lekarski 2 września 1939.
Podczas II wojny światowej, został wysiedlony do Generalnej Guberni,(Kraków)pracował jako lekarz na Kolei. W Krakowie przebywał do końca II wojny światowej. W 1940, 26 lutego ożenił się z Emilią Ślepowron Olszewską (ojciec Jan Ślepowron Olszewski z Wilkowyi /k/ Jarocina /, mama Aniela Posieczek z Poznania ). W Krakowie wraz z żoną mieszkał w domu na ul. Mikołajskiej 6 m 7 Miał czwórkę dzieci Dwie córki Maria 1941, Hanna 1948 i dwóch synów (bliźniaków) Jerzy i Jan 1953 r. Po II wojnie światowej powrócił do Poznania gdzie podjął prace jako asystent w Klinice Chirurgicznej. W roku 1947 uzyskał stopień doktora medycyny. Obronił też pracę doktorską pt.: „Józef Czerniakowski, ojciec polskiej chirurgii”. Wielce ceniony w środowisku lekarskim chirurg stanowisko dyrektora Szpitala Miejskiego w Pile objął w 1950 roku.
Posiadając drugi stopień specjalizacji w dziedzinie chirurgii, jest jednocześnie ordynatorem oddziału chirurgii. Odbudowuje i rozbudowuje kolejne obiekty szpitalne przy alei Wojska Polskiego. Liczba łóżek w ciągu pierwszego roku jego dyrektorowania wzrasta ze 100 do 225.
W następnym roku remontowany jest poważnie zdewastowany w czasie działań wojennych pawilon, w którym od stycznia 1952 roku zostaje utworzony oddział zakaźny, a nieco później –oddziały : gruźliczy i skórno-wenerologiczny. W tym samym roku w gmachu głównym na jednym z pięter rozpoczyna działalność oddział dziecięcy, który w 1958 roku zostaje przeniesiony do specjalnie zaadoptowanego na jego potrzeby pawilonu, gdzie liczba łóżek wzrasta do czterdziestu. Dr Schnitter nie tylko stale rozbudowuje i unowocześnia oddziały szpitalne, tworzy, ale tworzy również przychodnie specjalistyczne. Jego sława wybitnego lekarza i zarazem świetnego organizatora dosyć szybko przynoszą wymierne efekty. Szpital, jako w pełni specjalistyczny i ze świetną kadrą lekarską, którą udaje się skompletować Dyrektorowi – staje się liczącą w Wielkopolsce placówką medyczną. Odbywają w niej specjalizacje w zakresie chirurgii młodzi lekarze. Dr Borys Schnitter, jako człowiek o szerokich zainteresowaniach i dużej erudycji, niepoprzestaje na jakże przecież owocnej pracy zawodowej. Jego społecznikowska działalność wiąże się z najznamienitszym – także w jego opinii pilaninem, uczonym wybitnym mężem stanu doby oświecenia – Stanisławem Staszicem.
Był gorącym orędownikiem jego dorobku naukowego, tym większym, że Staszic również w swej różnorodnej pracy naukowej wiele miejsca poświęcił właśnie medycynie. To za sprawą Staszica i dzięki jego wysiłkowi, także finansowemu wsparciu – powstała w Warszawie Szkoła Nauk Lekarskich, która legła u podstaw późniejszego Uniwersytetu. Do swej idei znaczenia nauk medycznych i potrzeby kształcenia lekarzy użył Staszic swych wpływów w rządzie, jak też przekonał Izbę Edukacyjną. Był jej członkiem i w jej imieniu stał się formalnie pierwszym rektorem wspomnianej Szkoły. Jakże podobne cechy, posiadał również dr Schnitter. Dorobek naukowy – w tym szczególnie w dziedzinie medycyny – wielkiego pilanina dr Schnitter upowszechniał w prasie m.in. na łamach „Rocznika Pilskiego”, jak też głosząc wykłady dla członków Koła Przyjaciół Muzeum Stanisława Staszica, którego zresztą był założycielem i prezesem. Wcześniej był współorganizatorem tej placówki w odbudowanym – przy jego czynnym zaangażowaniu – domu urodzin Staszica.
W uznaniu zasług Staszica dla rozwoju polskiej medycyny i balneologii, pilski szpital przyjmuje w 1954 roku jego imię. Wyłączna to zasługa oczywiście dr Schnittera. Podczas obchodzonych wówczas uroczystości staszicowskich, na gmachu głównym szpitala umieszczona została tablica z płaskorzeźbą wizerunku Patrona.
Borys Schnitter poprzez propagowanie postaci Staszica i jego dorobku naukowego integrował mieszkańców Piły, którzy przybyli do obcego im przecież miasta z rozmaitych stron kraju i nie tylko. Opuścił Piłę w 1960 roku, przenosząc się do Poznania. Po przeprowadzce do Poznania pracował w Szpitalu Przemienienia Pańskiego przy ul. Długiej. Przez pewien czas był lekarzem zakładowym w Pomecie na Osiedlu Warszawskim, później w Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego przy ul. Kościuszki i w Luboniu koło Poznania.
W latach 1961-1979, po wcześniejszym konkursie objął stanowisko Ordynatora Chirurgii podjął pracę w Szpitalu przy Zakładach Hipolita Cegielskiego w Poznaniu.
Pod koniec pracy zawodowej w gazecie zakładowej „Nasza Trybuna”, w numerze 37 z 16 września 1978 r., ukazał się artykuł, w którym pisano o Nim : „Wielu zastanawia się skąd bierze się popularność na którą nie każdemu uda się zasłużyć. Jest niewątpliwie w gronie lekarzy indywidualnością. Składają się na nią nie tylko walory zawodowe. Jako dobry operator, technik, diagnosta był w ostatnich latach najlepszym najbardziej doświadczonym Chirurgiem w HCP. Grubo ponad 300 operacji rocznie, to przez lata pracy w „ Cegielskim”.
Dr Borys Schnitter w czasie gdy był Ordynatorem Oddziału Chirurgii wykonał 7.000 zoperowanych żołądków, tarczyc, wyrostków, jelit, woreczków żółciowych.
Mówił, że największą radość sprawia niesienie pomocy Cegielszczakom szczególnie tym najbardziej utrudzonym pracującym bezpośrednio przy produkcji.
I od nich – właśnie robotników od tokarek i młotów kuziennych – słyszeliśmy często dużo dobrego o doktorze, że umie trafić bezpośredniością do każdego, a to już połowa sukcesu w leczeniu. W wielu sytuacjach umiał przez te wszystkie lata największej aktywności zawodowej wykazać szczególnie wysokie rozumienie swojej profesjonalnej odpowiedzialności.
Niby mówi się, że jest to obowiązek lekarza zwłaszcza ordynatora. Ale jego postawa bywała ceniona szczególnie – zawsze stawał do dyspozycji, gdy było trzeba. Nie odmawiał swego czasu we dnie ni w nocy”. Wielokrotnie wyróżniony za swoją działalność przez PCK przy HCP.
Sporo energii poświęcał swojej pasji społecznikowskiej przy HCP. Popularność wśród ludzi zdobył sobie dzięki wysokiej osobistej kultury humanistycznej i ogładzie literackiej.
Dr Borys Schnitter nie mógł nie odnieść sukcesu u swoich pacjentów był dobrym humanistą , który potrafił wykorzystać swoją wiedze w praktyce jako Chirurg.
Przeszedł na emeryturę w roku 1978, nadal jednak pracował. Prowadził Poradnię Chirurgiczną w szpitalu Hipolita Cegielskiego.
W lipcu 1978 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Jest to ukoronowanie jego dotychczasowych sukcesów, które wielokrotnie były nagradzane najwyższymi odznaczeniami, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Honorową Odznaką Miasta Poznania, Odznaką Wzorowego Pracownika Służby Zdrowia, Złotą odznaką PCK i innymi.
Zmarł w Poznaniu 28 września 1979 roku. Pochowany został na cmentarzu Junikowo w grobie wraz z małżonką Emilią.
- Archiwum autora
2.Plebiscyt : „Pilanin XX wieku” / Tygodnik Nowy.- 2000, nr 43 - Nasza Trybuna HCP. Nr. 37 16.IX.1978r
- fot. Zygmunt Przychodniak
5.Nasza Trybuna fot. Stanisław Wiktor - Opracowanie życiorysu dzieci, Dr Schnitter
Opracował syn Jan Schnitter