ur. 11 stycznia 1927 w Dźwierznie, gmina Chełmża, zm. 30 sierpnia 1996 w Chełmży, pochowana na cmentarzu parafialnym w Chełmży

Córka Ludwika i Józefy Budniewskiej

historyk, archiwista, działacz społeczny

Naukę w Szkole Podstawowej w Dźwierznie podjęła w 1933, następnie w latach 1934 – 1939 uczęszczała do Szkoły w Chełmży. W okresie okupacji, od maja 1941 do stycznia 1945 pracowała w sklepie galanteryjnym Teodory Kozłowskiej w Chełmży.
W roku szkolnym 1945/46 podjęła naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Chełmży. W maju 1948 zdała maturę.
Od września 1948 do czerwca 1950 była nauczycielką historii w Państwowej Szkole Powszechnej dla Dorosłych w Chełmży.

W latach 1949 – 1952 studiowała historię na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Kwalifikacje podnosiła na kursach doskonalących. W 1953 ukończyła kurs dla personelu naukowego archiwów państwowych w ośrodku szkoleniowym Urzędu Rady Ministrów, a w 1967 kurs neografii gotyckiej na Uniwersytecie Toruńskim.

Od 1 października 1952 do 14 grudnia 1954 zatrudniona była na stanowisku kierownika Powiatowego Archiwum Państwowego w Koninie.
15 grudnia 1954 przeniesiona została służbowo do Piły. Kierowała pracą Powiatowego Archiwum Państwowego, przekształconego w 1975
w Oddział Archiwum Państwowego w Poznaniu obejmujący swoim działaniem obszar ówczesnego województwa pilskiego. Na stanowisku tym pracowała do 31 lipca 1984. Następnie, od 1 sierpnia 1984 do 31 października 1985, zatrudniła się dalej na stanowisku kustosza w pilskim Oddziale Archiwum w Poznaniu. Z dniem 1 listopada 1985 przeszła na emeryturę. Archiwistyce wielkopolskiej poświeciła 31 lat pracy zawodowej, gromadząc niejednokrotnie z wielkim wysiłkiem, w pilskim Archiwum wiele cennych dokumentów z powiatów chodzieskiego, czarnkowskiego, trzcianeckiego, złotowskiego oraz miasta Piły i porządkując jego zasób. Opracowała wstępy do inwentarzy wielu zespołów archiwalnych m.in. „Powiatowy Inspektorat Szkolny w Pile”, „Sąd Krajowy w Pile”, „Liceum Pedagogiczne dla Wychowawczyń Przedszkoli
w Pile”.

Po październikowej odwilży (1956), wraz z przyjaciółmi z Piły, będących przedstawicielami różnych inteligenckich kręgów współtworzyła klub dyskusyjny. W marcu 1957 była jedną z organizatorów Oddziału Powiatowego Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pile. Przez wiele lat pełniła w nim funkcję członka Zarządu i skarbnika. W ramach działań Polskiego Towarzystwa Historycznego – na spotkaniach otwartych dla mieszkańców i uczniów, oraz w środowisku bibliotekarzy, popularyzowała wiedzę o polskości Piły i okolic – korzystając przy tym z zasobu Powiatowego Archiwum Państwowego w Pile.

Działała w Stowarzyszeniu Archiwistów Polskich i w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich. Przyczyniła się do powstania lokalnego rynku prasowego, wydawania miesięcznika „Głosu Pilskiego” oraz pism popularnonaukowych „Rocznika Pilskiego” i „Rocznika Nadnoteckiego”. Należała, w 1982, do grona założycieli Towarzystwa Miłośników Miasta Piły. Była członkiem pierwszego 25. osobowego Zarządu Towarzystwa. Wchodziła w 1983 w skład Komitetu Organizacyjnego Obchodów 470. rocznicy potwierdzenia praw miejskich Piły.

Kochała sztuki piękne. W latach młodości udzielała się w kółku teatralnym, a także śpiewała w chórze. Była osobą niezwykle skromną, całkowicie oddaną pracy zawodowej i działalności społecznej. Nie zabiegała o uznanie, obce jej były zawiść i dążenie do zaszczytów. Uważała, że w życiu człowieka najważniejsza jest praca, solidność, odpowiedzialność, życzliwość, lojalność, patriotyzm.
W 1985 na wniosek Towarzystwa Miłośników Miasta Piły i Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich uhonorowana została przez władze miasta Piły Medalem Staszica.

Opublikowała :
Powiatowe Archiwum Państwowe w Pile//Rocznik Pilski R.1 : 1960, s. 150-151
Walka o język polski w szkołach powiatu czarnkowskiego w latach 1905-1907//Rocznik Pilski R.2 : 1962, s. 106-109 : bibliogr.
Z działalności Koła Terenowego Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pile//Rocznik Pilski R.1 : 1960, s. 152-153

Bibliografia
Źródła
Archiwum Państwowe w Poznaniu, teczka osobowa Zofii Ziółkowskiej; Archiwum Towarzystwa Miłośników Miasta Piły

Opracowania
Zofia Ziółkowska : Niezapomniani pilanie/Andrzej Milczyński//Ratusz Pilski.-1995, nr 12, s. 9

Opracowała Maria Bochan