Kossowski Jerzy Zbigniew

ur. 8 lipca 1919 w Warszawie, zm. 7 kwietnia 1983 w Pile, pochowany na cmentarzu komunalnym w Pile, kwatera 8 A, rząd 1, grób 30

Pedagog,  nauczyciel matematyki,  wychowawca,  wicedyrektor Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej w Pile, przez uczniów powszechnie nazywany „Cyrklem”, od umiejętności narysowania koła bez pomocy cyrkla.

Syn, Jerzego, technika parowozowni w Piotrkowie Trybunalskim i Aleksandry z Burakowskich. Miał dwoje rodzeństwa : brata Wielosława Aleksandra i siostrę Marię Mirosławę po mężu Kozłowską, nauczycielkę języka polskiego w  Liceum Ogólnokształcącym w Pile.   

Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Piotrkowie Trybunalskim. Był absolwentem Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, maturę zdał w 1937. W tymże roku  rozpoczął przerwane wybuchem drugiej wojny światowej, studia matematyczne na Uniwersytecie Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Po wojnie kontynuował studia na Wydziale Matematyczno- Przyrodniczym Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, ukończył je w 1952 roku.

W okresie okupacji, od 10 maja 1940 do 28 września 1945 pracował jako  przymusowy robotnik rolny na Dolnym Śląsku i w Westfalii. Początkowo przez rok w miejscowości Babitz (Babice) koło Leobschütz (Głubczyce). Natomiast od 25 lipca 1941 do 28 września 1945   pracował w Westfalii, w gospodarstwie w Dickhof koło miasteczka Kirchrarbach. Po wyzwoleniu przebywał w amerykańskim obozie przejściowym dla Polaków we Fredeburgu, gdzie uczył matematyki. Następnie  jednym z pierwszych transportów wrócił do rodzinnego Piotrkowa. Nie zastając tam rodziny, która przeniosła się na Ziemie Zachodnie, podążył jej śladem.

W Pile zamieszkał od 5 listopada 1945 roku.  Miał wówczas 26 lat.  28 grudnia  1946 roku w kościele św. Rodziny zawarł związek małżeński z Heleną Jenczyk (1920-2005), z którą doczekał się 4 córek : Danuty matematyka, Bożeny farmaceutki, Bogusławy Anny pracownika umysłowego i Elżbiety inżyniera chemika.

Pierwszą pracę w Pile podjął   w Spółdzielni Spożywców „Społem”. Natomiast, 1 września 1946 zatrudniony został   jako nauczyciel matematyki w pilskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stanisława Staszica, późniejszym  Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej w Pile. Opiekował się także szkolnym kołem Polskiego Czerwonego Krzyża.
W Liceum przepracował 33 lata. Na emeryturę przeszedł 1 września 1979. Jego          głównym zajęciem było nauczanie matematyki, ale uczył także fizyki, chemii, astronomii i języka łacińskiego. Pełnił funkcję wicedyrektora Liceum, od 1 września  1958 do 31 sierpnia 1979. Wykonywał również obowiązki wychowawcy klasowego w latach szkolnych 1957/1958-1960/1961 i 1961/1962 – 1964/1965. Jego uczniowie byli zdobywcami Pucharu Przechodniego w Turnieju Matematycznym Uczniów Szkół  Regionu Nadnoteckiego. 

Był znakomity dydaktykiem matematyki, człowiekiem ogromnej wiedzy humanistycznej, wielkiej dobroci, życzliwości i łagodności. Będąc nauczycielem wymagającym okazywał jednak wyrozumiałość dla mniej uzdolnionych do przedmiotów ścisłych. Uważał, że dla ucznia po języku ojczystym najważniejszym przedmiotem jest matematyka. Zadziwiał znajomością literatury polskiej. Wykładał w sposób prosty i logiczny. Cechował się sprawiedliwością w ocenie uczniów. Nie ulegał nastrojom politycznym. Cenił prawdę i uczciwość. Wyróżniał się wysokim wzrostem, okularami o bardzo grubych szkłach, skromnym ubiorem. Nieodłącznym jego atrybutem była  duża czarna teczka.  Podczas lekcji  modulował głos, od donośnego po szept.  Używał wielu powiedzonek i zwrotów, opowiadał anegdoty. Do wychowanków zwracał się staromodnym „proszę uczniów” lub zwrotem „to, to”. Nigdy się nie irytował. Cieszył się powszechnym szacunkiem i uznaniem wychowanków, był nauczycielem oddanym do końca uczniom z „Pola”. Wypuścił w świat ponad 2000 maturzystów.

Kochał sport. W młodości uprawiał boks i biegi średnie. Był zawodnikiem „Polonii Warszawa”. Po wojnie jego pasją stały się szachy, reprezentował jako zawodnik Koło Szachowe „Kolejarz” Piła. Popularyzował także sport wśród młodzieży , organizował liczne zawody i wiernie uczniom kibicował. Prowadził szachowa drużynę chłopców. Należał do Sekcji Szachowej Miejskiego Komitetu Kultury Fizycznej w Pile i do Poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Wolny czas poświęcał na   uprawę działki i pracę społeczną jako sekretarz  w Pracowniczych Ogródkach Działkowych im. Stanisława Staszica.

Uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi, resortowymi i związkowymi, m.in. : Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, 1975; Złotym Krzyżem Zasługi, 1969;  Medalem Komisji Edukacji Narodowej, 1979; Medalem 30.lecia Polski Ludowej, 1974; Odznaką Honorową „Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego”, 1974; Odznaką Honorową „Za zasługi w rozwoju Piły”, 1976; Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, 1977; Odznaką Brązowa II stopnia, 1970 i Złotą Odznaką, 1980 – „Za pracę społeczną w ogrodnictwie działkowym”.
W 1973 otrzymał nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania I stopnia. Natomiast w plebiscycie miesięcznika „Ziemia Nadnotecka” uznany został „Najpopularniejszym pilaninem 1974 roku”, a w 1978 wpisany do Honorowej Księgi Zasłużonych Nauczycieli i Pedagogów Województwa Pilskiego. W 1980 przyznano mu tytuł „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”. W 2000 roku w plebiscycie Towarzystwa Miłośników Miasta Piły i „Tygodnika Nowego” znalazł się wśród nominowanych  do tytułu „Pilanin XX wieku”. 3 października 2015 roku, w czasie obchodów 70.lecia I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie, odsłonięta została tablica poświęcona jego pamięci.

Bibliografia :
Źródła:
Archiwum  rodziny  Kossowskich
Opracowania:
Srebrny jubileusz Pana Profesora/K.M.//Ziemia Nadnotecka.- 1971, nr 10,  s. 3 : il. ; Uczyć – znaczy wychowywać  : ludzie wzorowej pracy/(jb)//Gazeta Poznańska.-1974, nr 144 : 19.06.,s.1; Wybieramy „Najpopularniejszego pilanina roku 1974”//Ziemia Nadnotecka.-1975, nr 1, s.3:il.; Jerzy Kossowski – „Najpopularniejszym pilaninen 1974 roku”//Ziemia Nadnotecka.-1975, nr 2, s.2; Obowiązki nauczyciela i wychowawcy : rozmawia Zygmunt Rola//Ziemia Nadnotecka.-1975, nr 2, s. 7 :il.; Zawsze z młodzieżą :”Głos” u emerytowanych pedagogów//Głos Wielkopolski.- 1979, nr 232 : 15.10.,s.4; Jerzy Kossowski : plebiscyt Pilanin XX wieku//Tygodnik Nowy.- 2000, nr 40, s.X : il. ; 60 lat I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Pile/Halina Frank//Piła: „Angraf”.- 2005,  s. 5-6,8, 12, 18,31, 57-58,75,84,118,214,217: il. ; Jerzy Kossowski/Sylwetki znaczących pilan : wybór/Alicja Biela//Piła : Pedagogiczna Biblioteka Publiczna.- 2006, s. 64 – 65: il.; Profesor/Marek Przybyłowicz//Obecność i ślad czyli rzecz o pilanach wartych spotkania.-Piła : Stowarzyszenie Przyjaciół  Nauki, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.- 2011, s. 11-18; 70 lat I LO im. Marii Skłodowskiej – Curie/Arleta Nowak, Monika Kubik//Piła ; „Angraf”.- 2015, s.11-12, 14,31, 43-44,123-124; Jerzy Kossowski zawód – nauczyciel/Jerzy Jasiński//Polon.-2015, październik wydanie jubileuszowe, s.2 : il.

                                                                                                       Opracowała Ewa Jasnosz