Borkowska Władysława

Urodzona 1 sierpnia 1913 roku w Wilnie, zm. 26 lutego 1988 roku w Poznaniu, pochowana na cmentarzu w Puszczykowie.

Plastyk, pedagog

Córka Hieronima Ginko i Filomeny ze Smolskich. Po zdaniu matury w Państwowym Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej wstąpiła na Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Po roku studiów na polonistyce przeniosła się na Wydział Sztuk Pięknych. W 1941 roku wyszła za mąż za Józefa Borkowskiego, prawnika, działacza Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej w Wilnie.
Okupację spędzili pod fałszywym nazwiskiem Połońscy w majątku Fedeckich – Górnofel – na terenie obecnej Białorusi. Tam też Józef zginął w 1944 r.
Po wojnie w lipcu 1946 roku przybyła do Piły, gdzie pracował zwolniony z obozu na Syberii jej brat Tadeusz Ginko, lekarz. Zmarł jako profesor chirurgii Śląskiej Akademii Medycznej. Pracowała w Państwowym Gimnazjum Krawieckim i Gospodarczym w Technikum Handlowym oraz w Liceum Ogólnokształcącym. Prowadziła różne zespoły pozalekcyjne : teatralne i plastyczne.
W roku 1959 zorganizowała pierwszą w Polsce autorską, eksperymentalną pomaturalną Roczną Szkołę Reklamy i Dekoratorstwa przy Centrali Rolniczej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Zespole Szkół Ekonomicznych w Pile. Szkoła kształciła kadry dekoratorów dla handlu wiejskiego. Władysława Borkowska opierając się na własnych doświadczeniach dekoratorskich oraz obserwacjach takich szkół w Czechosłowacji i Niemieckiej Republiki Demokratycznej, opracowała program nauczania dla tworzonej szkoły w Pile. Decydowała o jej wyposażeniu materiałowym i doborze fachowej kadry wykładowców. Szkoła uczyła wielu przedmiotów artystycznych : techniki reklamy, liternictwa, modelowania, rysunku, rysunku technicznego, fotografiki i historii sztuki. Przez 4 lata pełniła funkcję wicedyrektora tej placówki. W 1964 roku szkołę przeniesiono do Mińska Mazowieckiego. Nie zdecydowała się na wyjazd z Piły.
Od roku szkolnego 1964/1965 pracowała w Technikum Ekonomicznym w Pile. W 1969 roku przeszła na emeryturę, ale nadal pracowała w niepełnym wymiarze godzin do 1988 roku. Uczyła reklamy i prowadziła zajęcia plastyczne. Przygotowywała absolwentów do prowadzenia przy użyciu środków plastycznych reklamy w handlu.
Była nauczycielem niezwykle wymagającym. Uczyła słuchaczy artystycznego rzemiosła. Uczyła widzieć w przedmiotach inne właściwości, np. w kłębku wełny nauczyła widzieć nie tylko sweter, ale rzeźbę, czy gobelin. Posiadała umiejętność zarażania uczniów pasją tworzenia. Wielu jej wychowanków ukończyło prestiżowe Akademie Sztuk Pięknych i posiada na swoim koncie znaczący dorobek artystyczny.

Położyła wielkie zasługi dla kultury dorosłych. Wygłaszała pogadanki i prelekcje o sztuce, np. „Wnętrza porządkowane i komponowane”, „Kultura na codzień”, „Do czego może służyć zbieractwo”. Prowadziła zespoły plastyczne i żywego słowa w Pilskim Domu Kultury oraz zajęcia plastyczne w świetlicy PSS Społem przy ul. Pocztowej i w jednostce wojskowej na lotnisku. Uczyła podstaw plastyki i praktycznego tworzenia małych obrazów, a także poprawnej recytacji i publicznej prezentacji wierszy. Organizowała w Ośrodku „Praktyczna Pani” PSS Społem, kursy oraz pokazy mody.

Z zamiłowniem kolekcjonowała rzeczy małe, niepozorne, z których tworzyła dzieła sztuki i obdarowywała nimi przyjaciół i znajomych. Przykładem mogą być kartki świąteczne zdobione słomą i mozaiki z kamieni zbieranych nad morzem. Dużym zainteresowaniem cieszyła się jej wystawa makramy dekoracyjnej w Międzynarodowym Klubie Prasy i Książki.

Posiadała uzdolnienia literackie, była autorką wielu tekstów i wierszy na miejskie akademie i imprezy okolicznościowe. Organizowała wystawy w szkołach, urzędach miasta, zakładach pracy, instytucjach kultury. Znana była powszechnie jej scenografia z papieroplastyki do wystaw organizowanych przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Pile. Wykonywała socrealistyczne dekoracje budynków miejskich i partyjnych z okazji świąt państwowych, ale również szopki i groby Chrystusa w kościele św. Rodziny.

Była osobą niezwykle pracowitą , energiczną i zdecydowaną. Na Radzie Pedagogicznej w szkole w 1982 roku zabrała głos w obronie ucznia, którego wyrzucenia domagał się komisarz wojskowy w stanie wojennym.

Jej córką jest Ewa Borkowska – Bagieńska, doktor habilitowany, pracownik naukowy, profesor w Katedrze Prawa Rzymskiego i Historii Prawa Sądowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Uhonorowana została Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem 40-lecia Polski Ludowej, Odznaką Zasłużony dla Spółdzielczości „Samopomoc Chłopska” , Odznaką Honorową „Za zasługi w rozwoju miasta Piły”.

Bibliografia :
Źródła
Archiwum Towarzystwa Miłośników Miasta Piły
Opracowania
Bedeker kulturalny//Głos Pilski.-1960 nr 8/9, s.8; Ceramika//Ziemia Nadnotecka.-1961, nr 3, s. 8; Jubileusz Zespołu Szkół Ekonomicznych w Pile : rys historyczny, pracownicy i absolwenci, wspomnienia// Piła.-1966, s. 34-35 : il.

Opracowała Ewa Jasnosz